Devşirme’den Beyaz Türk’e Siyasi Nefretin Kökleri

Büyükelçi ( E ) Aydın Nurhan’ın kaleme aldığı “Devşirme’den Beyaz Türk’e Siyasi Nefretin Kökleri” isimli deneme kitabı yayımlandı.

Türk siyaset hayatında kamplaşmaya yol açan yaşam tarzı çatışmasının psikolojik, sosyopsikolojik yönü başta olmak üzere tarihin derinliklerinden gelen faktörlerle çeşitli açılardan sorgulanmasına hasredilen kitap 160 sayfadan oluşuyor.

Deneme türündeki kitap “Teşekkür” ve “Ön Söz”ün ardından “Burjuva, Lumpen, Devşirme, Türkmen, Atatürk, Demokrasi Bayramı” gibi terimlerin tanımlandığı “Kavramlar” kısmının ardından gelen üç bölüm ve “Sonuç” kısmından oluşuyor.

Yazar Aydın Nurhan, kitabının “Teşekkür” kısmında “Kitabımı yazarken akademik disiplin ve ahlâkına saygı duyduğum bazı hocalarımızın nasihat, kritik ve tavsiyelerini alma ihtiyacı duydum. Onlar da kıymetli zamanlarını ayırarak müsveddelerimi okudular, ikazlarını yaptılar” diyerek Ahmet Taşağıl, Ahmet Sedat Aybar, Ekrem Erdem, Erol Göka, Fahri Erenel ve Mehmet Seyfettin Erol’a teşekkür ediyor.

Kitabın sunuş yazısında şu cümlelere yer verilmiş:

“Bu filizin tohumu, rahmetli babamın “Daima mazlumdan yana ol” nasihatidir.

Yetmiş dört yıllık ömrümde gördüm ki, insanları horlayan, onlara te­peden bakan, onları aşağılayan kişilerde hep bir eksiklik var. Sürek­li arayış içinde ve doyumsuzlar. İçlerindeki saygınlık açlığının, hatta aforoz edilme korkusunun yükünü taşıyorlar. Kitaplardan okuduğu­ma göre; belki ailede ya da okulda küçük yaşlardan itibaren başla­yan “sevgi-sıcaklık” eksikliğinden doğan kucaklanma, korunma ar­zusuyla yaşıyorlar.

Saygınlık arayışı bireysel kaldığı sürece, toplum için sorun değildir elbette. Ancak saygınlık talebi, toplumda kabul görme açlığı, aşağı­lık kompleksi, bireysellikten çıkıp toplumsal ortama aktarılarak si­yaseti zehirlemeye başladığında, millî birliğe zarar verici boyutlara ulaşıyor.

Çeşitli sembolizasyonlarla kendini ispat çabasına giren toplumsal saygınlık arayışındaki birey iki ana akım çarpıcı gerçekle yüzleşiyor: Muhafazakâr/geleneksel yaşam tarzı ve Batılı/modern yaşam tarzı. Tanzimat’tan günümüze güç sahipleri arasındaki başat yaşam tarzı­nın Batılı yaşam tarzı olduğunu görüyoruz. Batılı devletler tarafın­dan stratejik olarak desteklenen bu yaşam felsefesine dahil olanlar, dışarıda kalanlara tepeden bakma, onları “medenileştirme - ehlileş­tirme” hakkını kendilerinde görüyorlar. Bir anlamda iç oryantalizm, Attilâ İlhan’ın tabiriyle kültür kompradorluğu1 uyguluyorlar.

Batıcıları gören lumpen yığınlar da özentiyle onların arasına girebil­me sevdasına kapılıyorlar. Batıcılar, aralarında nadiren çıkan “aca­ba?”cıları, Batı zihniyetini ve Batılı yaşam tarzını sorgulayanları ise aforoz ediyorlar. Aforoz, dışlanma, dayanılır bir acı değil. O nedenle insanlar terörize ve korkak. Özellikle lumpen sanat ve spor çevrele­rinde taşralı, gerici, dinci damgası yemek korkunç bir ceza. Ergenlik­te kalmış lumpenleri esir alan sosyal bir fenomen…”

Kitabın arka kapak yazısında ise şu cümlelere yer alıyor:

“Elinizdeki deneme kitabı, Türk siyaset hayatında kamplaşmaya yol açan yaşam tarzı çatışmasının psikolojik, sosyopsikolojik yönü başta olmak üzere tarihin derinliklerinden gelen fak­törlerle çeşitli açılardan sorgulanmasına hasredildi.

Temel sorumuz şu: Türkiye’de siyaset ortamını zehirleyen nedir? Ait olduğumuz grupların yaşam tarzı ve değerlerine, iman etmişçesine, fanatik olarak, sorgulamadan bağlılığımız mı? O zihinsel çerçevenin tabir caizse hapishanenin dışına çık­mayı bir an olsun düşünemememizin nedeni, Nietzsche’nin dikkat çektiği, ait olduğumuz gruptan aforoz edilme korkaklığı, menfaatçilik, boş vermişlik, tembellikten kaynaklanan “kon­formizm” mi?

Hizmet demokrasisi dediğimiz sistem niçin bu ülkede çalışmıyor? Nasıl oluyor da “Lağım içinde yaşarım ama yaşam tarzıma dokundurtmam” diyor insanlar? O lağım ortamında kendilerini medeni sanıp başkalarını da kendileri gibi yaşama­ya zorluyorlar? Acaba bu tepki bin yıldır din simsarlarının ata­larına yaptıklarını tersine döndürme, hınç alma refleksi midir?

Metropollerde menşei belirsiz manipülasyonlardan bîhaber “çağdaş” ve “ilerici” iddialarla sokaklara dökülen yer yer diplo­malı, özenti lumpenlerin psikolojik derinliklerine inilmeden siya­setimizdeki nefret ortamının çözümlenmesi kolay olmayacaktır”.

Kitabın içindekiler bölümü şu başlıklardan oluşuyor;

GİRİŞ

Transformasyon, İslâm Kılıcı Devşirmenin, Materyalizm Kılıcı Devşirmeye Evrimi

BİRİNCİ BÖLÜM

Psikoloji

Bireysel Psikoloji (Fizyon)

Sosyal Psikoloji (Füzyon)

Konformizm

Sosyal Dışlanma (aforoz)

Sıra Dışılık

Siyaset Psikolojisi

İnsanlar Neden Siyaset Yaparlar?

Siyasi Tercih

“İnsan Neden Sağcı Olur?”

“İnsan Neden Solcu Olur?”

Modernistler, Muhafazakârlar

İKİNCİ BÖLÜM

Osmanlı Devleti

Üç Osmanlı - Osmanlı Devleti’nde Sınıflar

Padişah

Devşirme Bürokrasi

Reâyâ

Yeniçeri İsyanları

Esnaf İsyanları

Celâlî İsyanları

Suhte İsyanları

Tanzimat

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Erken Cumhuriyet

Sınıf Bilinci ve Çatışmanın Filizlenmesi

Türk’ün Kansız İhtilâli

Türk Demokrasisinin Kurucu Babası

Gerici Karşı Devrim

Türkmen Göreve

Burjuvalaşma

Modern Siyaset

Türk Demokrasi Devriminin Katalizörü ABD

Başkanlık Sistemi

Roller Değişiyor

Sahipsiz Devlet

Medya

Cumhuriyet’te Kimlik

Kimlik Unsurlarımız

Türkçemiz

İslâm

Yaşam Tarzı

Mefkûre Birliği

Kürtlerimiz

Türkçemiz

Din

Dogma İhtiyacı

Hukuk

Edebiyat ve Müzik

Eğitim

Eğitimde Devrim: Bildiğini İyi Bilmek

Enderun/Üniversite

Hariciye

Tüccar ve Sanayici

Korporatizm

Ve Nihayet Atatürk

Atatürk’ün Halkçı Söylemleri

Gençlere Nasihat

SONUÇ

Öz Geçmiş

Referanslar

Aydın Nurhan Kimdir?

AYDIN NURHAN Emekli Büyükelçi

Büyükelçi Aydın Nurhan 1949 yılında Adapazarı’nda doğmuştur.

Talas Amerikan Ortaokulu, Tarsus Amerikan Koleji ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aydın Nurhan Dışişleri Bakanlığına girme­den önce Ankara Barosuna kayıtlı olarak Avukatlık yapmıştır.

Büyükelçi Nurhan, Togo ve Benin’e de akredite Akra/Gana Büyükelçi­si, Azerbaycan, Avusturya ve Avustralya’da Başkonsolos, İslâm İşbirliği Teşkilatında Bilim ve Teknoloji Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Strate­jik Araştırmalar Merkezi SAM’da Başkanvekili görevlerinde bulunmuştur. Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı TİKA’nın kuruluşunda da görev alan Bü­yükelçi Nurhan, kariyerinin erken yıllarında Suudi Arabistan, Hollanda, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri’nde de görevlerde bulunmuştur.

Dışişleri Bakanlığının aday göstermesi üzerine 2013 yılında emekli ola­rak İslâm İşbirliği Teşkilatı Afganistan Daimi Temsilciliğine atanmış, 2017 yılına kadar bu görevde kalmıştır.

Diplomatik kariyeri dışında gazete yazarı, radyo program yapımcısı ve spikeri, televizyon dış politika yorumcusu, üniversite öğretim görevli­si ve düşünce kuruluşlarında danışman olarak da faaliyetlerde bulunan Büyükelçi Nurhan’ın konuşma ve yazıları Türk, Gana ve ABD basınında yer almıştır.

Yurt içinde ve yurt dışındaki Türkçe ve İngilizce dillerindeki konuşma ve makaleleri;

“Bir Büyükelçinin Düşünce Dünyası” ve “Reflections of a Turkish Ambas­sador” adlı kitaplarda derlenmiş ve TASAM tarafından yayınlanmıştır.

“Gelişmekte olan Ülkelerde Stratejik Araştırma Kültürü” adlı makalesi “Türkiye’de Stratejik Düşünce Kültürü ve Stratejik Araştırma Merkezle­ri: Başlangıcından bugüne Türk Düşünce Kuruluşları” adlı kitapta yayın­lanmıştır.

“Yeni Dünya Düzeni ve Türkiye” başlıklı makalesi de Mehmet Öğütçü ta­rafından yayınlanan “Yeni Dünyanın Okunması Zor Şifreleri” kitabında yayınlanmıştır.

Büyükelçi Nurhan; Benin Cumhuriyet Liyakat Madalyası, Nahçıvan Özel Üniversitesi Fahri Doktorası ve TASAM Stratejik Vizyon Ödülü sahibidir.

Aydın Nurhan evli, iki çocukludur.